Her er Noregs ti farlegaste fjell

Det har vore fleire store skredulykker i Noreg gjennom tidene, med store tap av menneskeliv. Og det blir stadig fleire fjell å overvake.

NVE har ansvaret for å følgje med på alle høgrisiko-fjell, og har til ein kvar kontinuerleg overvaking av ti fjellområde over heile landet.

– Dei fjellpartia vi normalt overvakar, dei overvakar vi jo fordi dei kan ha store konsekvensar. Det er for at vi skal varsle på førehand, slik at ein kan evakuere, så folk kan vere trygge når eit skred går, seier vakthavande geolog Kjetil Indrevær ved NVE.

NVE overvakar også andre fjellområde ved akutte hendingar, slik som Skarfjellet på Nordmøre, der det har vore fleire ras dei siste dagane.

1. Mannen

• Fjellpartiet Mannen, Rauma kommune i Møre og Romsdal flyttar seg om lag 2 centimeter i året, med eit estimert volum på inntil 20 millionar m³
• Eit skred frå Mannen vil kunne råke hus, E-136 og Raumabanen, og kunne føre til oppdemming av elva Rauma. Dersom demninga av eventuelle skredmassar brest, kan det bli flaum som vil kunne påverke opp til 1650 innbyggjarar
• Knapt noko fjell i landet har blitt filma og fotografert meir enn «kjendisfjellet» Mannen. Etter lang ventetid rasa deler av fjellet i 2019, men framleis står mesteparten igjen.

2. Åknes

• Det ustabile fjellpartiet Åknes, Stranda kommune i Møre og Romsdal flyttar seg 6–8 centimeter i det mest potente området av fjellet
• Eit skred frå heile det ustabile fjellpartiet er vurdert til å ha eit volum på om lag 54 million m³. Eit skred kan medføre flodbølgjer i Geiranger på 70 meter, og råke inntil 10 kommunar.
• I skrekkfilmen «Bølgen» har filmskaparane dramatisert korleis konsekvensane kanskje kunne ha blitt dersom Åkneset rasa ut.

3. Hegguraksla

• Fjellpartiet Hegguraksla i Fjord, Møre og Romsdal flyttar seg opp mot 1 millimeter i året
• Fjellpartiet består av to ustabile fjellblokker, totalt eit volum på 3 millionar m³
• Skred frå Hegguraksla vil kunne føre til ei flodbølgje i bygda Tafjorden som kan råke husa og dei som bur der
• Ligg om lag ein kilometer frå Tafjordskredet, som gjekk i 1934 der 40 menneske miste livet

4. Gámanjunni 3

• Fjellpartiet Gámanjunni 3 i Kåfjord kommune, Troms og Finnmark flyttar seg inntil 6 cm i året, har eit estimert volum på 26 millionar er m³
• Eit fjellskred kan krysse Manndalselva og nå hus og folk
• Fjellskredet kan demme opp elva, men NVE reknar det for lite truleg at ein eventuell dam brest
• Folk som bur i området har tidlegare kritisert styresmaktene fordi dei ikkje får støtte til å flytte

5. Jettan

• Fjellpartiet Jettan ligg også i Kåfjord, Troms og Finnmark flyttar seg inntil 4–5 centimeter i året. Har eit estimert volum på om lag 6 millionar m³
• Skred vil utløyse flodbølgjer mot fire kommunar, Lyngseidet i Lyngen kommune er mest utsett

6. Indre Nordnes

• Indre Nordnes er eit ustabilt fjellparti i Kåfjord, Troms og Finnmark
• Fjellpartiet har eit volum på om lag 9 millionar m³ og flyttar seg med om lag 2 cm i året
• Eit skred frå Indre Nordnes kan nå fjorden og føre til blodbølgjer som vil påverke busetningar og infrastruktur langs Lyngenfjorden
• Fjellpartiet Indre Nordnes og lyngenområdet er tidlegare utsett for fjellskred. I 1810 gikk det eit skred frå Pollfjellet, 14 menneske miste livet
• NRK har tidlegare skrive at 7000 menneske kan bli evakuert

7. Joasetbergi (Stampa)

• Joasetbergi er ein del av eit stort ustabilt fjellparti (Stampa) mellom Aurland og Flåm i Aurland kommune, Vestland
• Joasetbergi er ei frittståande blokk på om lag 280.000 m³ som flyttar seg i underkant 1 centimeter i året
• Simuleringar i regi av NGI viser at flodbølgjer vil rekke 2 til 4 høgdemeter opp på land mot Flåm og inntil 2,5 meter mot Aurlandsvangen (NGI). I turistsesongen kan det opphalde seg over tusen menneske i faresona, men langt færre i vinterhalvåret
• I 2023 gjekk det eit mindre skred frå fjellpartiet

8. Stiksmoen

• Stiksmoen er eit anna ustabilt fjellparti ved Flåm i Aurland kommune, Vestland flyttar seg opp mot 2,5 cm per år og har eit estimert volum på rundt 0,4 millionar m³
• Skredmassar kan treffe busetnad og føre til ei flodbølgje i fjorden som vil kunne råke Flåm sentrum
• Ordføraren har tidlegare uttalt til NRK at han er uroleg over situasjonen

9. Tussafoten

• Tussafoten er et ustabilt fjellparti i Eidfjord, Vestland, flyttar seg opp mot 8 cm per år og har eit volum på opptil 13 millionar m³
• Store deler av Øvre Eidfjord kan bli direkte råka ved eit skred. Deler av skredmassane kan gå i Eidfjordvatnet og føre til ei mindre flodbølgje
• Frode Tveito er ein av dei som ikkje er fornøgd med byggeforbod som følgje av rasfaren

10. Skutshorn

• Skutshorn ligg i Vang kommune, Innlandet, og flyttar seg opp mot 3 cm per år og har eit volum på opptil 6 millionar m³
• Kan rase ut i Vangsmjøse og forårsake ei flodbølgje som kan råke husa rundt innsjøen, mellom anna ved Grindaheim og Øye
• Erik Øye er ein av dei som fryktar at garden hans forsvinn dersom fjellet rasar