22. juli-senteret måtte stenge kommentar­felt etter hatmeldingar

14 år har gått sidan Noreg blei råka av terrorangrepa 22. juli. 77 personar blei drepne – fleirtalet var ungdommar.

No opplever 22. juli-senteret hatefulle og trakasserande kommentarar på sosiale medium.

Mengda av hatefulle ytringar gjorde at senteret såg seg nøydd til å stenge kommentarfeltet på Facebook.

– Det er heilt uakseptabelt, seier direktør ved 22. juli-senteret Lena Fahre.

Hatytringar som støtter terroren

22. juli-senteret har i dagane rundt 22. juli-markeringa opplevd eit kommentarfelt som gir støtte til gjerningsmannen Anders Behring Breivik.

– Det har blitt gitt støtte til Anders Behring Breivik sitt angrep og hatytringar som er veldig oppsiktsvekkande, seier Fahre.

Det er første gong senteret opplever slike ytringar tett opp mot minnemarkeringa, ifølge direktøren.

Ytringane er retta mot senteret, tilsette, ungdomspolitikarar og AUF.

– Det er både norske og utanlandske ekstremistar som skriv. Det er uakseptabelt og vanskeleg å handtere.

PST er orientert

22. juli-senteret valde å stenge kommentarfeltet etter at mengda hatytringar auka. Dei frykta ei eskalering av kommentarar.

Kommentarane er ikkje melde til politiet, men PST er orientert om saka.

– PST er kjent med at 22. juli-senteret har motteke meldingar som dei meiner dei har grunn til å reagere på. Vi er orientert om hendinga. Utover det har vi ingen kommentar.

Det seier seniorrådgjevar i PST Eirik Veum til NRK.

– Vi må aldri la hatet vinne

Direktøren trur at den politiske situasjonen i verda påverkar korleis folk ytrar seg i sosiale medium.

– Vi ser med enkelte statsleiarar og politikarar som dreier politikken, slik at aksepten for ekstreme ytringar dessverre er mykje høgare enn den har vore tidlegare.

22. juli-senteret jobbar no med ein strategi i arbeidet mot hatefulle ytringar.

– Eg veit at mange etterlatne, råka og AUF-arane er særleg utsett for hatytringar og ekstremt vanskelege situasjonar, seier Fahre.

– Vi må aldri la hatet vinne. Vi skal ytre oss alle saman, og la demokratiske verdiar få fritt spelerom. Vi må stå saman mot hat og ekstremisme.

– Djupt respektlaust

Cathrine Thorleifsson leia ekstremismekommisjonen som blei oppnemnd av Støre-regjeringa.

– Det er veldig uheldig og grotesk, seier ho om kommentarane 22. juli-senteret har fått.

Ho meiner kommentarane viser behovet for kontinuerleg kunnskap.

Både om ideologien som dreiv gjerningspersonen bak 22. juli-angrepet, og om korleis vi kan førebyggje mot ekstremisme i vår tid.

– Det er djupt respektlaust både for offera, for etterlatne og for overlevande.

Thorleifsson peikar på at ytre høgre har hatt vekst globalt, i USA, Europa og i store demokrati som India og Tyrkia.

Dette meiner ho er urovekkjande for samfunnsutviklinga, også heime i Noreg.

– Det viser diverre at 14 år etter 22. juli og det dødelegaste angrepet i Noreg i fredstid sidan andre verdskrig, har vi framleis ein lang veg å gå når det gjeld å styrkje motstandskrafta mot ekstremisme og hatytringar.

Ho understrekar at det heldigvis berre er eit mindretal i befolkninga som har slike haldningar.

– Men det betyr ikkje at ideane deira er mindre farlege, konstaterer ho.

Thorleifsson meiner det er viktig å jobbe langs to spor: både med yngre og meir marginale nettaktivistar, og med eldre og meir etablerte miljø som forsøker å byggje ned demokratiet innanfrå.

– Det norske demokratiet blir påverka av sosiale medium som ikkje er kontrollerte av Noreg, men av utanlandske teknologiselskap, seier ho.

Desse plattformene har ulike modereringsreglar, og mykje hat og hets får fritt spelerom, ifølgje Thorleifsson.