No kan lærarar gripe fysisk inn mot elevar som forstyrrar: – Gir oss eit handlingsrom

– Eg synest det er positivt. Det gir oss eit handlingsrom som er litt annleis enn før, seier Johanne Sofie Strand.

Måndag går ho inn i eit nytt skuleår som lærar ved Rosenborg ungdomsskule i Trondheim.

Da kan ho gripe fysisk inn dersom elevar forstyrrar undervisninga.

– Så ein kan ta eleven ut av klassen og handtere situasjonen utanfor klasserommet, i staden for at ein tidlegare måtta ta dei andre elevane ut av klasserommet.

– Vi har større handlingsrom no til å beskytte undervisningssituasjonen.

– Beskyttar retten til undervisning

Endringane i opplæringsloven tredde i kraft frå 1. august.

– Det er på tide at loven beskyttar retten til undervisning for det store fellesskapet i klasserommet, seier kunnskapsminister Kari Nessa Nordtun (Ap) i ei pressemelding.

Ho meiner det er avgjerande at lærarane har moglegheit til å hindre at nokre få elevar øydelegg undervisninga for resten av klassen.

– Å gripe inn fysisk er likevel siste utveg, seier Nordtun.

– Ingen lærar ønsker å kome i slike situasjonar. Samstundes skal både tilsette og elevar vite at å gripe inn fysisk er eit lovleg verkemiddel i gitte situasjonar.

For eitt år sidan blei det også opna for at lærar kan gripe inn dersom det er fare for helse eller eigedom.

– Betre balanse mellom vaksne og barn

Rektor ved Rosenborg skule, Siv Marie Forsmark, er glad for lovendringa. Ho fortel at det ofte oppstår situasjonar der det kan vere nyttig å gripe inn fysisk.

– Det oppstår med jamne mellomrom.

– Eg tenker det er fint at vi har fått ein litt betre balanse mellom vaksne og barn i skulen og at læraren får litt draghjelp for å ha autoritet i eige klasserom.

Forsmark er glad lærarane no har fleire måtar å løyse krevjande situasjonar på.

– Førebygging er det viktigaste vi gjer, men no har vi eit lovverk som gjer at vi kan handtere situasjonar som oppstår.

– Men om det er fysiske inngrep som er måten å løyse situasjonen på er ikkje sikkert, seier rektoren.

Elevorganisasjonen: – Sterkt imot

– Vi er sterkt imot at lærarar skal kunne bruke makt mot elevar, seier Carina Romundstad.

Ho er fylkesleiar for Elevorganisasjonen i Trøndelag.

Romundstad seier ein heller burde satse på å førebygge at slike situasjonar oppstår.

– Det burde bli gjort andre tiltak, som for eksempel skulehelsetenester, miljøterapeutar og psykologar for å få stoppa problemet før det blir eit så stort at ein må bruke makt.

Ho seier det finst situasjonar der lærarar skal kunne bruke makt mot elevar, men at terskelen mot det må vere veldig høg.

– Dersom ein elev slår ein annan elev så må det gå an å ta han i arma og dra han unna, men vi meiner det ofte går an å snakke seg ut av det.

– Spesielt ved verbale forstyrringar frå elevar så skal det ikkje vere makt som er utvegen.

– Ein tap-tap-situasjon

Ole-Gunnar Kjærstad fortel at han har blanda følelsar om endringane i loven.

– Vi veit at ved å bruke tvangsmiddel, så er det i realiteten ein tap-tap-situasjon for alle involverte, seier læraren.

Kjærstad trur ikkje kvardagen kjem til å endre seg mykje med lovendringa. Han seier situasjonar der læraren vil måtte gripe fysisk inn skjer sjeldan.

– Det er snakk om ytst sjeldne situasjonar som oppstår der den førebygginga vi gjer ikkje er tilstrekkeleg.

Samstundes er Kjærstad glad for at regelverket blir tydelegare.

– Dersom det oppstår situasjonar der ein er veldig trua så veit ein at ein har eit tydelegare regelverk i ryggen som du kan lene deg på.