Oslofjorden hardt ramma – opptil 3 prosent av bunnen er rester av bildekk

I Oslofjorden har partiklar frå bildekk blitt eit enormt problem.

Både dyr og blåskjel blir ramma.

– Alvorleg

Partiklane blir slitne laus under køyring og inneheld både syntetisk gummi og miljøskadelege kjemikaliar.

I tillegg er granulat frå kunstgrasbanar ei stor kjelde til forureininga.

Begge delar er giftig for dyrelivet, og kan transporterast langt med luft og vatn.

Dei nyaste resultata frå Mikronor-programmet, som forskarar ved NIVA gjennomfører på oppdrag frå Miljødirektoratet, viser at den mest utbreidde mikroplasttypen i norsk natur er nettopp bildekkpartiklar.

– Når vi veit at dette også inneheld miljøskadelege stoff, er desse funna alvorlege, seier Hilde Singsaas.

Ho er direktør i Miljødirektoratet.

Spreier seg raskt

Resultata i år viser at opptil 3 prosent av sedimenta i indre Oslofjord består av bildekkpartiklar, målt etter vekt.

Dette er blant dei høgaste nivåa som er målte i norsk natur og gjev grunn til bekymring for miljøpåverknad.

Det seier Anne Parborg, fungerande seksjonsleiar i direktoratet.

– Det er veldig høge nivå.

Dei har også tatt luftprøver, og funne partiklar frå bildekk i nær sagt alle urbane område, seier ho til NRK.

Partiklane er funne så langt nord som Svalbard.

– Dette tyder også på at det er langtransportert forureining, seier Parborg.

Bekymra for blåskjel

Blåskjel er også testa undervegs i forskinga.

Også her var resultata nedslåande.

Nivåa varierte, men det blei funne bildekkpartiklar i blåskjel frå alle stasjonar som blei undersøkte.

Dette gjev grunn til bekymring for biologiske effektar og mogleg overføring i næringskjeda, meiner Miljødirektoratet.

Folk NRK snakkar med på gata i Tønsberg synest forskingsresultata er skremmande.

– Eg vil gjerne ete blåskjel, det er jo kjempegodt, men det er urovekkande å høyre kva du seier, meiner Kjell Norderhaug.

– Eg ville aldri ete det herfrå, seier Eum-Jung Five.

Eirik Lindsholm likar heller ikkje det han blir fortald.

– Eg tenker mykje på mikroplast. Det har jo blitt eit kjempestort problem for dyr og livet i havet, meiner han.

Det er Elisabeth Eek einig i.

– Eg er generelt bekymra for alle miljøgifter ute i sjøen vår.

– Kan gjere meir

Miljødirektoratet opplyser at avrenning frå tette overflater og vegar i byane er ei av dei viktigaste kjeldene for bildekkpartiklar til miljøet.

Lokale reinseløysingar kan likevel bidra til å forhindre vidare spreiing.

I Tønsberg kommune prøver dei å gjere så mykje som mogleg, seier ordførar Frank Pedersen (H), som seier han er bekymra for framtida til fjorden.

– Slike rapportar gjev oss eit viktig kunnskapsgrunnlag for å sjå kva for nokre ytterlege tiltak som kan gjennomførast.

– Vi gjer mykje bra, men det er tydeleg at vi må sjå på heilskapen og gjere enda meir for å unngå at mikroplast og gummigranulat hamnar i Oslofjorden.