Trassar regjeringa: – Det er ikkje ein god idé

I mange år har Arbeidarpartiet og Høgre vore ueinige om korleis ein skal måle kunnskapen til elevar i grunnskulen.

For snart eitt år sidan vedtok regjeringa å avvikle nasjonale prøver. I staden vil regjeringa innføre prøver som skal ha eit læringsstøttande formål. Tidlegare i august blei det kjent at Utdanningsdirektoratet (Udir) har fått i oppgåve å lage desse.

Byrådet i Oslo vil derimot halde fram med dagens prøver, som mellom anna gir informasjon til kommunen og styresmaktene om korleis norske elevar gjer det i skulen.

– Hovudgrunnen er at det gir oss viktig informasjon om skulane våre, som vi brukar i oppfølging og finansiering av skulane, seier byråd for utdanning i Oslo, Julie Remen Midtgarden (H), til TV 2.

– For å vite korleis det står til i skulen, og at vi skal klare å følge opp og løfte alle elevar, så må samfunnet ha kunnskap og innsikt om kva som faktisk skjer i skulen, seier Midtgarden.

INFORMASJON: Utdanningsbyråden meiner at dei nasjonale prøvene gir viktig informasjon til styresmaktene om elevane sin kunnskap. Foto: Martin Berg Isaksen / TV 2

Ekstra prøve

Høgre og Arbeidarpartiet har lenge vore ueinige om dei nasjonale prøvene, som blei innført i 2004.

Dei nye læringsstøttande prøvene skal i hovudsak gi informasjon til læraren om elevane sitt kunnskapsnivå. Resultata frå dagens nasjonale prøver skal, i tillegg til dette, også gi kommunane denne informasjonen.

Prøvene har mellom anna blitt kritiserte for å legge til rette for rangering av skular og kommunar, fordi resultata blir offentleggjorde.

Midtgarden sin partikollega, og stortingsrepresentant, Mathilde Tybring-Gjedde (H) er likevel svært kritisk til at Ap har vedtatt å fjerne dei.

– Eg meiner det er alarmerande at Arbeidarpartiet no, nesten utan debatt, ender opp med å styre norsk skule i blinde, og at det blir hemmeleghald om elevane lærer å lese og rekne gjennom heile grunnskulen, seier Tybring-Gjedde.

Korleis prøvene blir sjåande ut er ikkje klart, men Midtgarden foreslår å legge til ein bolk til dei nye nasjonale, læringsstøttande prøvene.

– Eg ser for meg at vi tar utgangspunkt i dei læringsstøttande prøvene som kjem, og at vi legg på ein del som kan gi meir informasjon enn berre til læraren. Så det er det vi kan sjå for oss no. Men vi jobbar i Oslo med ein gjennomgang av heile prøvesystemet, og kva kartleggingsprøver vi skal ha framover, seier Midtgarden.

EKSTRA PRØVE: Høgre-politikarane foreslår å legge til ein bolk til dei nye læringsstøttande prøvene. Foto: Martin Berg Isaksen / TV 2

Fleire var kritiske

Regjeringa hadde støtte frå fleire hald då dei bestemte å fjerne dagens prøver. Utdanningsforbundet og Skolenes landsforbund er blant dei som støtta vedtaket om å slutte med nasjonale prøver.

– Kvifor vil de innføre ei prøve som mange ikkje vil ha?

– Vår plikt som samfunn er å sikre at alle elevar får den opplæringa dei har rett på, og at vi løftar dei elevane som treng det mest. Det er eit lagarbeid å bygge ein god skule, seier Tybring-Gjedde.

– Eg er opptatt av at lærarar som står i klasserommet kvar einaste dag har eit støttesystem, at Oslo som kommune kan følge opp med ekstra ressursar om det er ein skule med større utfordringar, og at ein kan lære av skulane som lykkast, seier Tybring-Gjedde.

Ho meiner at det «ikkje er ei privatsak» om elevane lærer det dei skal i skulen.

– Det er det viktigaste for eit demokratisk samfunn at vi hindrar utanforskap, og at elevane som treng det mest, blir løfta. Å fjerne og hemmeleghalde korleis det går i norsk skole, vil øydelegge for moglegheita vår til å kunne gripe inn, legg ho til.

SVARAR PÅ KRITIKKEN: Mathilde Tybring-Gjedde meiner at dei nasjonale prøvene er ei støtte som kan bidra til at elevane som treng det, får hjelp. Foto: Martin Berg Isaksen / TV 2

Fagforeining: – Uheldig

Marianne Lange Krogh, som er leiar for Utdanningsforbundet i Oslo, har ikkje trua på tiltaket til Høgre.

– Vi tenker at det ikkje er ein god idé. Det er ein grunn til at Prøitz-utvalet anbefalte å avvikle dei nasjonale prøvene. Eg stussar over at dei ikkje ser til grunngjevingane som ligg i den NOU-en, seier Lange Krogh.

KRITISK: Leiaren i Utdanningsforbundet i Oslo er kritisk til Høgre sitt tiltak. Foto: Jan Helge Rambjør / TV 2

Ho meiner at dei nasjonale prøvene ikkje målar elevane sin kunnskap på ein god måte.

– Den målar eit utval som ikkje famnar heile læreplanen, og derfor synest vi det er uklokt å skulle styre etter eit prøveresultat, seier ho.

Lange Krogh er kritisk til Høgre sin argumentasjon for å halde fram med prøva. 

– Dersom ein trur at det er nasjonale prøver som seier noko om kva skular som driv ein god praksis, er dette uheldig. Det er så mykje ein skule driv med som ikkje kjem fram i eit prøveresultat, og dette vil vi gå glipp av med eit så instrumentalistisk syn som her leggast til grunn, seier Lange Krogh.

NYTT VERKTØY: Dei nye prøvene skal bli eit verktøy for lærarar og primært ha eit læringsstøttande formål. Foto: Gorm Kallestad / NTB

Ap: – Bør ikkje bestemme seg på førehand

Statssekretær Øyvind Jacobsen i Kunnskapsdepartementet (Ap) viser til at fleire utgreiingar har vist at dei nasjonale prøvene ikkje fungerer godt nok slik dei er utarbeidd i dag.

– Difor utviklar vi nye og betre prøver. Dei nye prøvene skal ha eitt tydeleg formål – å gi læraren best mogleg informasjon om kva elevane kan, og kva dei må arbeide meir med, seier Jacobsen.

– Vi vil òg gjere endringar i Elevundersøkinga og andre delar av kvalitetsvurderingssystemet, slik at lærarar, skuleleiarar og kommunar får eit betre grunnlag for å utvikle kvaliteten i skulen, legg han til.

Han ber Oslo og andre kommunar om å følge med på dei nye prøvene som blir utvikla.

– Dei bør ikkje bestemme seg på førehand og innføre endå fleire prøver og testar. Eg trur dei nye prøvene òg vil vere nyttige for kommunane, og at dei vil gi eit betre grunnlag for dialog mellom skulane og kommunen om korleis elevane kan få ei betre opplæring, seier Jacobsen.