Arne Bye kan få lågare straff: – Tiltrua til rettssystemet trur eg er svekka

– Fordi denne saka har blitt behandla på begge sider av lovendringa, så har den fått ein konsekvens ein nok ikkje såg for seg, fortel Kjetil Kolsrud, jurist og redaktør i Rett24.

6. juni blei den tidlegare kommuneoverlegen i Frosta dømt til 21 år i fengsel i Trøndelag tingrett.

Han blei funnen skyldig i mellom anna 70 tilfelle av valdtekt.

1. juli gjorde endringar i straffeloven at ein av paragrafane Bye er blitt dømt for, ikkje lenger finst.

Fjerna paragraf

Bye har anka dommen til Frostating lagmannsrett.

Den tidlegare kommuneoverlegen blei funnen skuldig i 32 brot av §292 i straffeloven.

Paragrafen inneheldt bestemmingar knytt til valdtekt ved innføring av gjenstandar.

Strafferamma for brot på denne lova var 15 år. Når ein blir dømt for fleire brot, kan ein få seks år ekstra straff.

Dermed blei strafferamma i Frosta-saka 21 år i fengsel.

Da lovendringane som blir kalla «samtykkelova» trådde i kraft 1. juli finst ikkje denne paragrafen lenger. Denne typen valdtekter blir derimot ramma av andre paragrafar i straffeloven.

– Loven skil mellom «vanlege» valdtekter og grove valdtekter, forklarer Kolsrud om den nye loven.

Paragrafen om valdtekt ved innføring av gjenstandar gav uansett ein strafferamme på 21 år.

– Derfor var det ikkje noko poeng å køyre ei sak på at valdtektene var grove i tingretten, seier Kolsrud.

Kan likevel få 21 år

Måndag blei det klart at påtalemakta ber lagmannsretten om å behandle spørsmålet om straffeutmåling.

Dersom lagmannsretten gjer dette, vil den nye strafferamma vere 16 år.

– Da må lova ha tilbakeverkande kraft når det kjem tiltalte til gode, så der har ikkje påtalemakta noko val, seier Kolsrud.

Dersom lagmannsretten også vil behandle spørsmålet om Bye er skuldig eller ikkje, vil påtalemakta vurdere om nokre av tiltalepunkta kan bli ramma av paragrafen om grov valdtekt.

– Dette vil utløyse ei samla strafferamme på 21 år, sa statsadvokat Eli Nessimo til NRK på måndag.

Lagmannsretten kan derimot velje å berre behandle spørsmålet om lengde på straffa.

– Dersom berre anken over straffutmålinga blir tilvist, vil påtalemakta legge ned påstand om fengsel i 16 år, sa Nessimo.

– Tiltrua til rettssystemet trur eg er svekka

Koordinerande bistandsadvokat, Tove Røddesnes, fortel at lovendringa skaper både usikkerheit og skuffelse blant dei fornærma kvinnene.

– Dei har på ein måte hatt veldig tiltru til rettssystemet i starten også kjem det her, seier Røddesnes.

Ho seier mange følte at dommen på 21 år i fengsel var riktig og at dei blei tatt på alvor.

– Så tiltrua til rettssystemet trur eg er svekka på grunn av det her, seier ho om at lovendringa no kan gi lågare straff.

Ikkje avgjort om lagmannsretten tar anken

Det er ennå ikkje klart om lagmannsretten tar saka eller ikkje.

Dei har moglegheit til å ankesile og kan da velje å ikkje ta saka.

– Det kan gå begge vegar, fortel Kolsrud.

– Det er ikkje automatisk at ein slipp den inn, det er det ikkje.

Dersom dei tar inn ankesaka treng dei ikkje ta heile saka. Lagmannsretten kan velje å berre ta inn spørsmålet om straffeutmåling eller dei kan i tillegg vurdere spørsmålet om Bye er skyldig eller ikkje.

– Da blir det heile saka om igjen, rett og slett, med alt det medfører, seier Kolsrud.

Lagmannsretten har sett av 17 veker for å behandle ei eventuell ankesak.

Dersom anken blir behandla vil saka starte 27. oktober.